Krucha i niepewna rzeczywistość, w jakiej przyszło nam funkcjonować, stawia przed liderami nowe wyzwania. Podstawą skutecznego i nowoczesnego zarządzania stają się relacje oparte na szczerości. A szczerość wymaga odwagi. Jakich błędów wystrzega się mądry lider?
Błąd nr 1. „Ma być idealnie!”, czyli lider-perfekcjonista
Jak pisze Brené Brown w swojej książce Odwaga w przywództwie: „perfekcjonizmu nie należy utożsamiać z samodoskonaleniem”[1]. Tymczasem przez wielu liderów perfekcjonizm bywa mylony z dążeniem do stania się nieomylnym. Zarządzanie niedające przestrzeni na popełnianie błędów wywołuje w pracownikach poczucie wstydu i lęku. Sprawia, że szybciej się wypalają i znacząco spada ich motywacja. Lider, który każde potknięcie traktuje, jak porażkę, to lider wiecznie rozczarowany. Przecież nie da się uniknąć pomyłek – są częścią nawet najbardziej pieczołowicie przeprowadzanych procesów. Zespół, w którym błędy są niedopuszczalne, traci wszelkie okazje, by z niepowodzeń wyciągnąć wnioski. Opisana przez Matthew Syeda koncepcja nauki na błędach w książce Metoda czarnej skrzynki to pochwała ludzkiej omylności oraz tego, jak wiele sukcesów najwięksi wizjonerzy zawdzięczają traktowaniu pomyłek jako cennej lekcji na przyszłość, a nie porażki. Mądry lider akceptuje błędy – własne i zespołu – oraz przekuwa je w wiedzę.
Błąd nr 2. „Stawiamy na kulturę feedbacku”, ale… wyłącznie negatywnego
Udzielanie informacji zwrotnej to istotny etap każdego procesu oraz jego niezbędne zwieńczenie. Zdarza się jednak, że liderzy koncentrują się tylko na oferowaniu feedbacku dotyczącego tego, co należy poprawić i jakie błędy popełniono, całkowicie ignorując pozytywne aspekty wykonanej pracy i zaangażowania pracownika. Szczególnie często mamy z tym do czynienia w stresujących sytuacjach lub przy napiętych terminach. To być może skuteczne działanie, ale tylko na krótką metę. A z całą pewnością nie wpłynie ono korzystnie na motywację członków zespołu.
Inteligentne przekazywanie konstruktywnej informacji zwrotnej – nawet wtedy, a może szczególnie wtedy, gdy coś poszło nie tak – to sztuka, którą warto opanować. Zarządzanie w duchu surowej krytyki i wzbudzania w pracownikach strachu, na szczęście, odkładamy powoli do lamusa. Dziś stawiamy na liderów empatycznych, umiejących zarządzać stresem – własnym i pracowników.
Zasłużone pochwały, okazywanie wdzięczności czy wprowadzenie na stałe do firmowego słownika lidera słowa „dziękuję” może przynieść wiele korzyści zarówno pracownikowi, jak i organizacji. 90% uczestników badania „Potrzeby pracowników 2022” uważa, że docenianie wzmacnia motywację do pracy. Niemal co czwarty uczestnik naszego najnowszego badania „Lider w oczach pracowników” wskazuje, że brakuje mu w relacjach z przełożonym słowa „dziękuję” oraz docenienia wysiłku i zaangażowania. Świadomość, jak wiele dobrego może wnieść do relacji zawodowej wdzięczność, to as w rękawie mądrego lidera.
Błąd nr 3. „Wszystko pięknie”, czyli unikanie trudnych rozmów
Pracownicy są szalenie cennym kapitałem organizacji. Funkcjonując w nieustannym pośpiechu, w obliczu niespinających się budżetów i rosnących oczekiwań, liderzy czasem zapominają, że pracownicy to także ludzie, którzy mają własne problemy i potrzeby. Dziś w leadershipie odchodzi się od patrzenia na członków zespołu jako podwładnych. Widzimy w nich partnerów, w relacje z którymi warto inwestować. Jak to robić? Tego dowiemy się z rozmów, które będą czasami trudne. I tu znów warto sięgnąć po cytat z nieocenionej Brené Brown: „Odważni liderzy, którzy żyją w zgodzie z własnymi wartościami, nigdy nie milczą o trudnych sprawach”. Unikając trudnych rozmów, lider błądzi po omacku – nie ma jasności co do potrzeb pracowników, nie zyskuje ich zaufania i zaangażowania. Tymczasem świadomy lider zadaje odpowiednie pytania i uważnie słucha odpowiedzi. Dzięki temu buduje szczere relacje oraz wie, jak motywować – mądrze, skutecznie i efektywnie.
Jako pracownicy i liderzy popełniamy błędy. Ważne jednak, abyśmy nauczyli się wyciągać z nich lekcje na przyszłość. Mądry leadership wymaga nauki – komunikacji z zespołem, budowania kultury organizacji, a przede wszystkim poznania samego siebie. Warto budować samoświadomość w przywództwie, patrzeć w głąb własnego „ja” i każdego dnia rozwijać skrzydła.
[1] B. Brown, Odwaga w przywództwie. Cztery kompetencje autentycznego lidera, przeł. Magda Witkowska, MT Biznes, Warszawa 2020.
